पृथ्वीराजमार्गको काम सुस्त गतिमा हुँदा पर्यटन व्यवसायी मारमा

दमौली खबर संवाददाता

तनहुँ, साउन २९ गते

मुग्लिन–पोखरा सडक सुधार आयोजना कार्य कछुवा गतिमा हुँदा पर्यटन व्यवसायीहरु मारमा परेको गुनासो व्यवसायीले गरेका छन् । तनहुँको दमौलीमा आईतबार पोखरा पर्यटन परिषदले गरेको पत्रकार भेटघाट कार्यक्रममा सो गुनासो गरेका हुन् । स्तरोन्नती कार्यलाई तिव्रता प्रदान गरी समयमै काम सम्पन्न गर्नु पर्ने माग पर्यटन व्यवसायीले गरेका छन् ।

एशियाली विकास बैंकको आर्थिक सहयोगमा मुग्लिन–पोखरा सडक सुधार आयोजना अन्तर्गत नेपालका दुई ठूला शहर– काठमाडौं र पोखरा जोड्ने पृथ्वी राजमार्ग अन्तर्गतको उक्त खण्डलाई कम्तिमा चार लेनको बनाउने कार्य निकै महत्वपूर्ण र सराहनीय भएपनि ढिलो हुँदा असर परेको परिषदले पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिएको छ । परिषदका अध्यक्ष पोमनारायण श्रेष्ठले पोखरा पर्यटन परिषद् लगायत समग्र पर्यटन क्षेत्रका लागि सडक विस्तार हुनु हर्षको कुरा भएकोले उच्च प्रशंसा गरिएको तर निर्माण पक्षबाट भएको सुस्त र अव्यवस्थित विस्तारकार्यबाट सेवाग्राहीले थुप्रै कठिनाई र झण्जटहरु भोग्दै आउनु परेको बताउनुभयो । श्रेष्ठले भन्नुभयो, ‘‘छोटो दूरीको यात्राका लागि लामो समय खर्चनुपर्ने, दिक्क लाग्दो र कष्टपूर्ण यात्रा, विरामी र अशक्त यात्रुका लागि थप जोखिम तथा हैरानीको अवस्था सिर्जना हुन पुगेको छ ।’’ काम सुस्त गतिमा काम अगाडि बढ्दा लामो समयसम्म सडक वरपरका वासिन्दाले धुलो, धुँवा र ध्वनी प्रदूषणको समस्याबाट गुज्रदै स्वास्थ्य जोखिमको सामाना गर्नु पर्ने अवस्था सिर्जना भएको परिषदले जारी गरेको प्रेस विज्ञप्तीमा उल्लेख गरिएको छ । नेपाली अर्थतन्त्रको महत्वपूर्ण आधार मानिएको पर्यटन र उद्योग वाणिज्य क्षेत्रले समेत सुस्त र अव्यवस्थित निर्माण कार्यबाट प्रत्यक्ष प्रभावित हुनु परेको उल्लेख गरिएको छ । काठमाडौं वा नारायणगढ हुँदै पोखरासम्म यात्रा गर्न चाहने पर्यटकले सिङगो दिन खर्चनुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको परिषदले जनाएको छ । काठमाडौं–पोखराविचको पाँच देखि छ घण्टा लामो बसयात्राका लागि अहिले १२ घण्टा सम्म लाग्ने गरेको पत्रकार सम्मेलनमा जनाईएको थियो । यसबाट पोखरा र वरपरको पर्यटनमा नकारात्मक प्रभाव परेको छ, निजी क्षेत्रले विक्रीयोग्य बस्तु, अन्य उत्पादन र कच्चा पदार्थ ढुवानीमा लामो समय खर्चनु परेको पत्रकार समक्ष बताईएको थियो । भुकम्प र नाकाबन्दीपछि कोभिड – १९ को मार खेपेको पर्यटन र उद्योग वाणिज्य क्षेत्रका लागि पहुँचमार्गको यो अवरोध अर्को अभिसाप बन्न पुगेको परिषदले जनाएको छ । कार्यक्रममा जनप्रतिनिधीहरुले तोकिएको समयमा नै पुरा गर्न तोकेता गरिरहेको बताउनु भएको थियो । व्यास नगरपालिकाका प्रमुख वैकुष्ठ न्यौपाने, शुक्लागण्डकी नगरपालिकाका प्रमुख कृष्णराज पण्डित, म्याग्दे गाउँपालिकाका अध्यक्ष श्रीप्रसाद श्रेष्ठ र बन्दीपुर गाउँपालिका अध्यक्ष सुरेन्द्र थापा आफ्नो पालिकाका जनताले कुनै अवरोध नगरेको र गौरव आयोजना भएकोले अप्ठ्यारो सिर्जना नर्गन भनिएको साथै बारम्बार फोन गरेर काम द्रुत गतिमा गर्न आग्रह गरिएको भएपनि सुनुवाई नभएको गुनासो गर्नु भएको थियो । जनप्रतिनिधीले आफ्नो तर्फबाट काम छिटो गर्न पहल कदमी गर्ने प्रतिबद्धता समेत व्यक्त गर्नु भएको थियो ।

खबौं रुपैयाँको लगानी रहेको पोखरा क्षेत्रको पर्यटनका लागि यो सुखद पक्ष नभएको परिषदका अध्यक्ष श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । औपचारिक रुपमै नेपालको पर्यटकीय राजधानी घोषणा हुन लागेको पोखराका लागि त यो झनै नकारात्मक अवस्था भएको उहाँले बताउनुभयो । सडक विस्तार कार्य सुरु भएको यतिका समय गुज्रदा पनि निकै कम प्रतिशत मात्र प्रगति हुनु निरासजनक र दुःखद पक्ष भएको गुनासो श्रेष्ठले गर्नुभयो । यो विषयमा परिषद्ले विगतमा प्रधानमन्त्री, अर्थमन्त्री, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री, पर्यटन मन्त्री, गण्डकी प्रदेश सरकारका प्रमुख तथा मुख्यमन्त्री र मन्त्रीहरुको ध्यानाकर्षण गराइसकेको परिषदले पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिएको थियो ।

सडक विस्तारको शैलीलाई परिवर्तन गरी सडकको एक किनारतर्फ काम गर्ने र अर्कोतर्फबाट सवारीसाधनको सहज आवतजावतको वातावरण सिर्जना गर्न सके सेवाग्राहीलाई सहज वातावरण सिर्जना हुने परिषदले पत्रकार सम्मेलनमा सुझाव दिएको छ । विभिन्न सिफ्टमा काम गर्ने गरी राति र दिनमा उत्तिकै शीघ्र गतिमा काम अगाडि बढाउन जरुरी रहेको सडक अवलोकनका क्रममा महसुस गरिएको अध्यक्ष श्रेष्ठले बताउनुभयो ं । संभव भएका ठाउँमा वैकल्पिक मार्ग र डाइभर्सनहरुको व्यवस्था गरी यात्रालाई सहज र छिटो बनाउन सके भनै उत्तम उहाँले बताउनुभयो । सडक विस्तार कार्यलाई व्यवस्थित र तीव्र रुपमा अगाडि बढाउन सरकार, निर्माण पक्ष र सम्बन्धित निकायको गंभीर ध्यानाकर्षण गराउन परिषदले माग गरेको छ ।

राजमार्गको पश्चिमखण्डको काम सम्झौता भएको आधा समय वितिसक्दा आठ दशमलव १५ प्रतिशत मात्रै काम पुरा भएको छ । पूर्वि खण्डको काम भने सन्तोष जनक छ । जुन रुपमा सम्पन्न हुनु पर्ने हो सो अनुसारको सम्पन्न नभएपनि पूर्वीखण्डमा ३२ दशमलव ५ प्रतिशत काम पुरा भएको आयोजनाले जनाएको छ ।

काम कछुवा गतिमा हुँदा यात्रु र राजमार्ग आसपासका बासिन्दाहरूले हिलो र धुलोको सास्ती पाइरहेका छन् । ट्राफिक जामको समस्या झेलिरहेका छन् भने धुलो गर्दा ग्राहक नआउँदा राजमार्गका व्यापारी पेशा नै छाड्न पर्ने अवस्था आएको छ । सीमित कामदारले सुस्तगतिमा काम गर्दा सडक विस्तारले गति लिन नसकेको देखिन्छ । पश्चिम खण्डमा पर्ने तनहुँको जामुनेदेखि कास्कीको पोखरा सम्मको काम २०८१ सालको भदौसम्ममा सकिनुपर्छ तर आधा समयमा आठ दशमलव १५ प प्रतिशत मात्रै पुरा भएको छ । निर्माण कम्पनीले चाहिँदो जनशक्ति र स्रोत परिचालन नगर्दा प्रगति असाध्यै कम भइरहेको पश्चिम खण्डका आयोजना प्रमुख अमृत श्रेष्ठले बताउनुभयो । श्रेष्ठले भन्नुभयो,‘‘सुस्त गतिमा काम भएकोले हाल सम्म आठ दशमव २५ प्रतिशत मात्रै काम सम्पन्न भएको छ ।’’ ठेकेदारलाई समयमा नै काम पुरा गर्न बारम्बार ताकेता गर्ने र पत्र लेखिरहेका छौं तर पनि सन्तोष जनक प्रगति नभएको उहाँले बताउनुभयो । निर्माण कम्पनीलाई त्रुटी सच्याउन मौका दिइने र त्यसपछि पनि यस्तै अवस्था रहे ठेक्का खारेजसम्मको अवस्थामा पुग्नुपर्ने आयोजना प्रमुख श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । बिजुलीको पोल सार्ने, खानेपानीको पाइप सार्ने लगायतका काममा भइरहेको ढिलाइले पनि असर गरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।

पश्चिम खण्ड अन्तर्गत जामुनेबाट पोखरासम्म विसं २०७८ जेठ २ गते सम्झौता भई विसं २०७८ भदौ १२ गतेदेखि काम सुरु भएको थियो । यस खण्ड निर्माणको ठेक्का चिनियाँ कम्पनी यनहुइ काइयुयान हाइवे एण्ड ब्रिज कन्सट्रक्सनले पाएको छ । यस खण्डको म्याद विसं २०८१ भदौसम्म छ । विसं २०२६ मा रेखाङ्कन गरिएको यस सडकमा सवारीको चाप बढेसँगै एसियाली विकास बैंक (एडिबी)को ऋण सहयोगमा सडक चार लेनको बनाउन लागिएको छ । पूर्वी खण्डको रु छ अर्ब २१ करोड ३१ लाख १३ हजारमा र पश्चिम खण्डको रु सात अर्ब ४० करोड ४६ लाखमा ठेक्का लागेको छ । सडक विस्तार गर्दा सडक सीमा दुईतर्फी २५–२५ मिटर हुनेछ भने सहरी क्षेत्र बाक्लो बस्ती भएका स्थानमा ४१ मिटर चौडाइको सडक बन्नेछ । सडकको डिजाइनअनुसार तनहुँको दमौली र डुम्रे बजारमा ४१ मिटरको सडक हुनेछ । दुलेगौँडाबाट खैरेनीटार बजारसम्म, कोत्रेबजार क्षेत्र र कास्कीको गगनगौंडाबाट पोखरासम्म सडकको चौडाइ ४६ मिटरको हुने आयोजनाले जनाएको छ । सडकलाई विस्तार गरी सहरी क्षेत्रमा सर्भिसलेन सहित चार लेन र अन्यत्र चार लेनमा विस्तार गरिने सम्झौतामा उल्लेख छ

चार लेन मध्ये पहिलो चरणमा दुईलेनको कालोपत्रे सुरु गरिएको पोखरा–मुग्लिन सडक योजना (पूर्वी खण्ड)का प्रमुख नरेन्द्र सुवेदीले जानकारी दिनुभयो । पूर्वि खण्ड ३१ दशमवल पाँच प्रतिशत काम पुरा भएको सुवेदीले बताउनुभयो । सुवेदीका अनुसार हालसम्म दुई किलो मिटर कालोपत्रे गरिएको छ । यस खण्डमा सडक विस्तारका क्रममा फराकिलो बनाउने, टेवा पर्खाल लगाउने , तथा खाल्टोहरु पुर्ने, पक्की पुल तथा कल्भर्ट निर्माण तथा विजुलीको पोल सार्ने काम भइरहेको जानकारी सुवेदीले दिनुभयो ।

सुवेदीले भन्नुभयो,‘‘निर्धारित समयमा पुरा गर्ने गरी कामलाई तीव्र पारेका छौ । ं’’ पूर्वी खण्डको कामका लागि विसं २०७७ माघ १७ गते सम्झौता भई विसं २०७८ वैशाख २ गतेदेखि काम सुरु भएको थियो । ४१ दशमलव ४५ किमी यस खण्डमा तीन ठूला र चार साना पुल निर्माण गरिनेछ । पूर्वी खण्डको ठेक्का चाइना कम्युनिकेशन कन्स्ट्रक्सनले पाएको छ भने यस खण्डको म्याद विसं २०८१ वैशाखसम्म छ ।